220. rocznica urodzin Hansa Christiana Andersena
W związku z urodzinami wielkiego pisarza mamy dla Was trochę ciekawostek związanych z wydaniem i prawami autorskimi jego niezwykłych baśni. Każdy mały i duży zna „Małą Syrenkę", „Brzydkie Kaczątko”, „Królową Śniegu". W swoich baśniach Andersen przekazał nam, że nawet w najciemniejszych chwilach warto wierzyć w siebie i swoje marzenia. Popularność jego utworów była tak duża, że przypisywane mu były opowieści innych autorów. Istnieje polskie wydanie „Baśni Andersena” w opracowaniu E. Korotyńskiej, w którym nie ma ani jednej historii napisanej przez duńskiego baśniopisarza. Wszystkie dzieła Andersena są w domenie publicznej, czyli każdy może je wydać jeśli chce. Oczywiście dotyczy to wersji oryginalnych w języku duńskim. Do wszystkich tłumaczeń mają prawa ich autorzy, a te ustają 70 lat po ich śmierci. Można korzystać z przekładów Wandy Młodnickiej, Władysława Syrokomli czy Felicjana Faleńskiego. Zbiory przygotowane przez Cecylię Niewiadomską i Czesława Kędzierskiego nie są wiernym tłumaczeniem, tylko opracowaniem. Tłumaczenia Stefanii Beylin i Jarosława Iwaszkiewicza nadal są objęte prawami autorskimi do których trzeba wykupić licencję. Warto wspomnieć, że prawie wszystkie przekłady były robione z wydań niemieckojęzycznych. Najnowsze tłumaczenie z języka duńskiego pochodzi z 2005 roku i jest napisane językiem mówionym, najbliższym oryginałowi Andersena. Jego autorką jest Bogusława Sochańska. Ważnym elementem wydań baśni Andersena były też ilustracje. Najpopularniejsze w Polsce są autorstwa Jana Marcina Szancera i Haliny Krüger, nadal są objęte ochroną prawną. Można za to użyć dawniejszych ilustracji: Vilhelma Pedersena (był pierwszym ilustratorem baśni Andersena), Heinricha Leflera czy Anne Anderson. Wspominając tego niezwykłego pisarza, warto zanurzyć się ponownie w jego opowieściach i odkryć na nowo ich ponadczasowe przesłania. Niech jego historie nadal inspirują do odkrywania magii w codziennym życiu.
Zachęcamy do czytania baśni i przenoszenia się w świat wyobraźni: Małgorzata Grynienko, Iwona Januszewska
#LegalneŹródła #domenapubliczna #HansChristianAndersen #LegalnaKultura
